Στις ελληνικές καλένδες παραπέμπεται για μια ακόμη φορά η πάταξη του λαθρεμπορίου, καθώς τα περίφημα συστήματα εισροών-εκροών δεν αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία, παρά από το 2021 και μετά.
Δέκα χρόνια από τότε που θεσπίστηκε το μέτρο, και παρά την κατά καιρούς βροχή υπουργικών αποφάσεων, η παραβατικότητα συνεχίζει ανενόχλητη, και ο νόμος που ψήφισε η προηγούμενη κυβέρνηση, τον περασμένο Απρίλιο, παραπέμπει την εφαρμογή των συστημάτων εισροών-εκροών για τα τέλη του 2021, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε χθες ο Σύνδεσμος Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος (ΣΕΕΠΕ).
Αν αναζητήσει κανείς τους λόγους, είναι προφανές ότι η πάταξη του λαθρεμπορίου συνεχίζει να μην αποτελεί προτεραιότητα για την πολιτεία. Το σύστημα εισροών-εκροών δεν λειτουργεί ακόμη ολοκληρωμένα και αποτελεσματικά, καθώς εκκρεμεί η υπουργική απόφαση σχετικά με τον τρόπο, τον χρόνο, το είδος την συχνότητα αποστολής και την γραμμογράφηση των δεδομένων, που θα αποστέλλονται στην ΓΓΠΣ για την διασταύρωση των στοιχείων που αποστέλλουν τα πρατήρια.
Δέκα δηλαδή χρόνια μετά από τότε που θεσπίστηκε το μέτρο, δεν υπάρχει τρόπος να διασταυρωθεί η ορθότητα των τιμολογίων που κόβει μια εταιρεία, με τα στοιχεία που καταχωρούν οι πρατηριούχοι οι οποίοι παραλαμβάνουν από αυτήν τα καύσιμα.
"Κάθε ημέρα ο καταναλωτής εξαπατάται, το Δημόσιο χάνει χρήματα, και οι εκκρεμότητες είναι τόσο πολλές, ώστε παρά την ενεργοποίηση τελευταίως της ΑΑΔΕ, ο κάθε επιτήδειος μπορεί να ακολουθεί παραβατικές συμπεριφορές δίχως συνέπειες", όπως ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ Ι.Αλιγιζάκης, περιγράφοντας μια χαοτική κατάσταση γύρω από τα συστήματα εισροών-εκροών.
Απουσία κατάλληλου λογισμικού, εξοπλισμού, και ελλείψεις σε προσωπικό για ελέγχους στην ΑΑΔΕ και την ΓΓΠΣ, έχουν ως συνέπεια την μη αξιοποίηση και κατηγοριοποίηση (πχ. αιτία διακοπής) του συνόλου των ειδοποιήσεων (alarms) που αποστέλλονται από τα πρατήρια, όπως καταγγέλει ο ΣΕΕΠΕ. Η αιτία διακοπής δεν τεκμηριώνεται, το σύστημα τίθεται αυθαίρετα σε επαναλειτουργία από τους εγκαταστάτες, δίχως κανείς να τους ελέγχει, όπως και τους πρατηριούχους.
Απόρροια των παραπάνω είναι ότι ουδείς γνωρίζει το προϊόν και την ποσότητα που μπορεί να εισαχθεί ή να εξαχθεί από τη δεξαμενή κατά τη διάρκεια της διακοπής λειτουργίας του συστήματος εισροών-εκροών. Με άλλα λόγια, στη ΓΓΠΣ υπάρχει βάση δεδομένων για ένα τμήμα του συστήματος εισροών – εκροών στα πρατήρια, αλλά ακόμη κι αυτά τα στοιχεία παραμένουν αναξιοποίητα από την ΑΑΔΕ και τους ελεγκτικούς μηχανισμούς.
Το Δημόσιο έχει σε ετήσια βάση απώλεια εσόδων από το λαθρεμπόριο στα καύσιμα περί τα 300 εκατ. ευρώ, μέγεθος που πιστοποιήθηκε για πρώτη φορά με βάση αναγωγές της αγοράς στα αποτελέσματα για την παραβατικότητα από ελέγχους που έκανε η ίδια η ΑΑΔΕ και δημοσιοποίησε τον Σεπτέμβριο του 2018. Σημειωτέον ότι το σύστημα εισροών-εκροών που ακόμη και σήμερα αδυνατεί να λειτουργήσει ολοκληρωμένα, κόστισε στα πρατήρια και στις εταιρείες του κλάδου πάνω από 100 εκατ. ευρώ.
Τα συστήματα εισροών-εκροών είναι η μια πτυχή του προβλήματος. Είναι τόσο πολλές ακόμη οι εκκρεμότητες, όπως τα GPS, και η πλειάδα των υπουργικών αποφάσεων που εκκρεμούν από τέσσερα συναρμόδια υπουργεία (Οικονομικών, Ανάπτυξης, Μεταφορών, Ενέργειας), ώστε ο ΣΕΕΠΕ θεωρεί απαραίτητο να οριστεί ένας project manager που θα έχει την ευθύνη για την ολοκλήρωση του έργου, καθώς και ένα στέλεχος, ως υπεύθυνος συντονιστής -διαχειριστής όλου του προγράμματος. "Η υπόθεση της λαθρεμπορίας είναι ευθύνη όλης της κυβέρνησης", όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Αλιγιζάκης, προσθέτοντας ότι κανένα υγιές πρατήριο δεν μπορεί να επιβιώσει όταν έχει απέναντι του ένα "βρώμικο". Απαραίτητη προυπόθεση εδώ, είναι όταν εντοπίζονται κρούσματα λαθρεμπορίας ή πειραγμένων αντλιών, να αφαιρείται άμεσα η άδεια λειτουργίας του πρατηρίου.
Στην λογική αυτή ο ΣΕΕΠΕ, προκειμένου να μην γινουν άλλα λάθη, εμφανίζεται πρόθυμος να συνεργαστεί με την πολιτεία, και να συνεισφέρει οικονομικά, χρηματοδοτώντας την ταχεία εφαρμογή των συστημάτων εισροών-εκροών, καθώς και άλλες δράσεις, όπως την εκπαίδευση ελεγκτών, και την λειτουργία των ΚΕΔΑΚ.
